Kunst en Oorlogsgeschiedenis / Ruhtinaansalmi - Kuhmo

Vandaag liggen er twee eerder ongewone toeristisch attracties op onze route. In de voormiddag duiken er plots duizend (1000!) rustige mensen op langs de kant van de weg. Geen echte mensen maar ‘Hiljainen Kansa’ of ‘silent people’, een installatie van kunstenaar Reijo Kela net buiten Suomussalmi. Het zijn eenvoudige houten kruisen met een kluit turf erop (als hoof en haar tegelijk) en aangekleed door de lokale scholieren met tweedehands kledij. Een bevreemdende plek die uitnodigt om te veel foto’s te maken die nooit écht de sfeer zullen capteren.

Na de middag wordt onze aandacht getrokken door 17.000 stenen met in het midden een monument met 105 klokjes. Eén steen voor elke gesneuveld soldaat in de Winteroorlog van 1939-1940 bij Suomussalmi, één belletje voor elke dag strijd. Het Talvisodan Monumentti (Winteroorlog monument) ligt achter een druk bezocht oorlogsmuseum met lunch restaurant en gidsen in vlot Fins. Zeker de moeite om te bezoeken maar de uitleg moet je dus zelf verzinnen (tenzij je de Finse taal machtig bent).

De slag speelde zich vooral af rond de weg vanuit Rusland naar Suomussalmi, en die weg nemen wij richting een eerste ontmoeting met de Russische grens. Bij het veel minder druk bezochte grenshuisje krijgen we een zicht op het leven van een grenswachter in de jaren 30 en een sappig verhaal over de Amerikaanse fietser die dacht zo maar even in de bossen rond de grens te kunnen gaan rondtoeren. De grenszone is 1km breed aan Finse kant, en 10km aan de Russische kant. De wielertoerist mocht zijn tochtje bekopen met 3 dagen cel in Rusland en een fikse boete bij zijn terugkeer in Finland. We blijven dus wijselijk aan deze kant van slagboom.

Om de overload aan bossen nog wat op de spits te drijven kiezen we voor en een shortcut die ons 20km bespaart én over een ongedocumenteerde onverharde houthakkers wegen brengt, richting Kuhmo. Dit verder tamelijk rustig dorpje ligt in het hart van Karelië en is de thuis van het bekendste Finse gedicht, de Kalevala. Er vind in Kuhmo ook een beroemd klassiek ruzie festival plaats, maar dat hebben we met een week gemist.